...- فرصت چهارم: رمضان ماه صیام است نه ماه طعام. خواهرمسلمانم! به درستی که خداوند روزه را فرض کرده بر مسلمانان تا اینکه مسلمان عادت کند بر صبر و قوه تحمل، تا اینکه نفس خود را حفظ و نگهداری کنند، شهوت خود را کنترل کنند و تقوای پروردگار پیشه کنند. همانطور که خداوند میفرماید: " یَا أیُّها الذینَ امنوا کُتِبَ عَلَیکُم الصیامَ کَمَا کُتِبَ عَلَی الذینَ مِن قَبلِکم لَعَلَّکُم تَتَّقوُن َ"[بقره183]: ای کسانی که ایمان آوردهاید بر شما روزه واجب شده همانگونه که بر کسانی که پیش از شما بودهاند واجب بوده است، باشد که پرهیزگار باشید. و یقینا بعضی از سلف سوال کردند: چرا شرع روزه را فرض کرده؟ گفته شده: به خاطر اینکه ثروتمندان طعم گرسنگی را بچشند و فقیران را فراموش نکنند. باعث تاسف است وقتی که میبینیم تعداد زیادی از ثروتمندان بهفکر خوردن و نوشیدن در این ماه هستند؛ بطوریکه بیشتر وقت هر خانواده در خدمت خوردن و نوشیدن میباشد و به اینها در رمضان نسبت به ماههای دیگر سال بیشتر اهمیت میدهند مگر کسی که خدا به او رحم کرده. همچنین زنان مسلمان که ساعات زیادی از روز را در آشپزخانه به هدر می دهند و وقت خود را برای پختن انواع غذاها و نوشیدنیهای گوناگون ضایع میکنند. پس کی قرآن تلاوت میکنند؟ و چه وقت ذکر الله کرده و به سوی او رو میکنند برای دعا و استغفار؟ و کی احکام روزه و آداب شب زنده داری را یاد میگیرند ؟ و کی فارغ میشوند برای اطاعت خدا؟! . پس خواهران برحذر باشید! کسی که وقتهایش را در این ماه در غیر طاعت الله و عبادت او ضایع میکند، یقینا زیان کرده و نابود شده. او کسی است که رمضان را درک کرده ولی در این ماه مورد مغفرت قرار نگرفته است.
- فرصت پنجم: رمضان ماه قرآن برای ماه رمضان خصوصیتی وجود دارد که در بقیه ماهها نیست و آن قرآن است. خداوند میفرماید: " شَهرُ رمضانَ الذی أُنزلَ فیهِ القران هُدًی لِلناسِ و بَیِّناتٍ مِنَ الهُدی وَ الفُرقانِ "[ بقره 185]. : ماه رمضان است که قرآن در آن فرو فرستاده شده تا مردم را راهنمایی کند و نشانهها و آیات روشنی از ارشاد باشد. پس رمضان و قرآن لازمه یکدیگر میباشند. هرگاه رمضان یاد میشود، قرآن هم یاد میشود. در صحیحین از ابن عباس حدیثی آمده " کَان النبی صلّی الله علیه و سلّم أَجوَد الناسِ و کان أجود مَا یَکُونُ فی رمَضان حِینَ یَلقَاهُ جِبریل، وَ کَان جِبریل یَلقَاهُ فی کُلّ لَیلَة من رَمَضان فَیُدارِسُه القرانَ، فَلِرَسول اللهِ حینَ یَلقَاهُ جِبریل أَجود بِالخیرِ مِنَ الرِّیح المُرسِلَه" . : رسول الله صلی الله علیه و سلم سخاوتمندترین مردم بود و سخاوتمندترین مردم بود در رمضان هنگامی که جبرئیل را ملاقات میکرد و جبرئیل هر شب رمضان پیامبر را ملاقات و با او قرآن را مدارسه میکرد. پس رسول الله صلی الله علیه و سلم هنگامی که جبرئیل را ملاقات میکرد، در خیر سخاوتمندتر از باد بود. این حدیث دلیلی بر مستحب بودن تلاوت قرآن و مدارسهی قرآن در رمضان و مستحبتر اینست که در شب باشد. به این خاطر که در شب از مشغولیتها فارغ میشویم و وقت بیشتری داریم و عزم و اراده بیشتری در شب جمع میشود و قلب و زبان بر تدبر ثبات بیشتری دارد. همانطور که خداوند میفرماید:" إِنَّ ناشِئَةَ اللَّیلِ هِیَ أَشَدُ وَطئاً و أقومُ قِیلاً "[مزمل 6] : عبادت شبانه، افعال آن موثرتر و ماندگارتر و اقوال آن درستتر است. هستند کسانی که قرآن را در قیام رمضان در هر سه شب ختم میکنند و بعضی در هر 7 شب و بعضی در هر 10 شب. قتادة اینطور بود که قرآن را در هر 7 شب به طور دائم ختم میکرد و در رمضان در هر 3 شب و در 10 شب آخر هر شب. و زهری هرگاه رمضان میآمد میگفت: همانا آن تلاوت قرآن است و دادن طعام. ابن عبدالحکم میگوید: مالک هرگاه رمضان داخل میشد قرائت حدیث و همنشینی با اهل علم را ترک و به سوی تلاوت قرآن روی میآورد. عبدالرزاق میگوید: سفیان ثوری هرگاه رمضان میآمد همه عبادات را ترک و تلاوت قرآن میکرد. و تو خواهر مسلمانم: شایسته است برایت اینکه قرآن تلاوت کنی تا قلبت به وسیله آن زنده شود و نفست بوسیله آن پاک شود و اعضای بدنت خاشع و فروتن شود و بوسیله آن مستحق شفاعت قرآن در روز قیامت شوی.
- فرصت ششم: رمضان ماه احسان و نیکوکاری؛ خواهر مسلمانم! پیامبر صلی الله علیه و سلم زنان را بر صدقه دادن تشویق کرده و فرموده:" یَا مَعشَرَ النِساءِ تَصَدَّقنَ وَ اَکثِرنَ الاستِغفَارَ فَانِّی رَأَیتُکُنَّ آَکثرَ اهلِ النارِ[رواه مسلم] ای گروه زنان صدقه بدهید و زیاد استغفار کنید. من دیدم که شما بیشترین اهل جهنم هستید. و فرمودند:" تَصَدَّقنَ یَا مَعشَرَ النِساِء وَ لَو مِن حلیِکُنَّ...[رواه بخاری] صدقه دهید ای گروه زنان و لو که از زیورآلات شما باشد. و روایت شده از ام المؤمنین عایشه رضی الله عنها که صدقه میداد در یک روز هزار درهم و آن روز روزه بود. خدمتکارش به او میگوید: اگر توانایی داری درهمی بده تا گوشت خریده و با آن افطار کنیم. عایشه میگوید: اگر زودتر به یادم میآوردی انجامش میدادم. اما بخشش و احسان در رمضان بهتر و نیکوتر است از بخشش در ماههای دیگر و بخشش پیامبر صلی الله علیه و سلم در رمضان بیشتر بود از باد و پیامبر صلی الله علیه و سلم احسانش شامل انواع بخششها بود، از بخشیدن علم و مال، بخشش نفس برای الله تعالی در آشکارکردن دینش و هدایت بندگانش و رساندن نفع به هر طریقی بسوی آنها از غذا دادن گرسنگان و پند دادن به جاهلان، برطرف کردن نیازشان و تحمل سنگینی و شقت. و از جمله احسان در رمضان غذادادن به روزه داران است، پس خواهر مسلمانم بر آن حریص باش؛ بر توست که شخص روزه دار را افطار دهی پس در اجر بزرگ و خیر زیادی است. رسول الله صلی الله علیه و سلم میفرماید:" مَن فَطَرَ صَائِماً کَانَ لَهُ مِثلَ أَجرَهُ غَیرَ أَنَّهُ لَایَنقص مِن أجرِ الصّائِمِ شَیئاً.[رواه احمد و الترمذی و قال حسن صحیح]: کسی که روزه داری را افطار بدهد برای او مانند اجر آن روزه دار است بدون اینکه از اجر آن روزه دار چیزی کم شود. و حریص باش بر صدقه جاریه: رسول الله صلی الله علیه و سلم میفرماید:" إِذا ماتَ ابنُ آدمَ إِنقَطَعَ عَمَلُهُ اِلَّا مِن ثَلاث: صَدَقَةٍ جَارِیةٍ، أَو عِلمٍ یُنفَعُ به، أو وَلَدٌ صالِحٌ یَدعُو له"[رواه مسلم]: وقتی انسان میمیرد عملش از او قطع میشود مگر 3 چیز: صدقه جاریه، علمی که به وسیله آن به مردم نفع برساند و مردم از آن بهره بگیرند یا فرزند صالحی که برای شخص دعا کند.
- فرصت هفتم: رمضان ماه قیام؛ خواهر مسلمانم! پیامبر صلی الله علیه و سلم شب را به عبادت میپرداخت تا اینکه پاهایش ورم میکرد. پس به او گفتند: ای رسول الله چرا اینچنین میکنی و یقیناً برای تو گناهان گذشته و آینده بخشیده شده است. پس فرمود:" أفلا أَکوُنُ عَبدَاً شکُوراً"[متفق علیه] آیا بنده شکرگذاری نباشم؟! و رسول الله صلی الله و علیه وسلم فرمودند:" مَن قام رمضان ایماناً و احتسابَاً غُفِرَلَهُ مَا تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ."[متفق علیه]: کسی که رمضان را با ایمان و اخلاص زنده دارد گناهان گذشته اش آمرزیده میشود. و زن می تواند به مسجد برود برای ادا کردن نمازها از جمله نماز تراویح، البته نمازش در خانه بهتر است بنابر قول پیامبر صلی الله علیه و سلم:" لا تَمنَعُوا نِسَاءَکُم المَساجِد وَ بُیوُتِهِنّ خَیرٌ لَهُنَّ.[ رواه احمد و ابو داود و صححه الآلبانی]: زنان را از رفتن به مسجد منع نکنید در حالیکه نماز خواندن آنها در خانه بهتر است. حافظ دمیاطی میگوید: زنان در عهد رسول الله هنگامی که خارج میشدند از خانههایشان برای نماز با لباسهای کهنه و ساده و در سپیده دم یا در تاریکی میرفتند که کسی آنها را نشناسد و هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و سلم سلام میداد به مردان میگفت بر جای خود بمانید تا زنها خارج شوند و همراه این میفرمود : نمازشان در خانههایشان بهتر است. اگر زنها با لباس آراسته و با فخرفروشی وآرایش کرده و برای خودنمایی و با پوشیدن بهترین لباس به مسجد بروند که حضرت عایشه میفرمود: اگر پیامبر می دانست که زنان بعد از او چگونه از خانه خارج میشوند، برای رفتن به مسجد آنها را منع میکرد که این قول در باره زنان صحابه و زنان صدر اسلام بوده. اگر برای همه بود به نظر شما زنان زمان ما چگونه اند؟! بر هر زن عاقل و هدایت شده لازم است هنگامی که اراده خارج شدن بسوی مسجد را دارد خارج شود بر هیئت و راه و روشی که زنان گذشتگان بسوی مسجد می رفتند، باشد. همچنین بر اوست که نیت صالح برای رفتن به مسجد داشته باشد و آن این است که برای ادای نماز به مسجد برود و شنیدن آیات خداوند عزوجل و اینها او را به سوی آرامش و متانت و بردباری و عدم توجه و نگاه کردن به اطرافش دعوت میکند. بعضی زنان به تنهایی برای خواندن نافله یا کارهای سنت به مسجد میروند درحالیکه مرتکب کار حرامی میشوند و از بزرگترین نادانیها و شدیدترین حماقتهاست. جایز نیست برای زن اینکه خود را خوشبو و معطر کند در حالی که از منزل خارج میشود همچنانکه جایز نیست برایش اینکه در جاهای شلوغ عود و بخور بزند. پیامبر صلی الله و علیه وسلم میفرماید: هر زنی که خوشبویی به خود زده همراه ما به نماز نیاید.[رواه مسلم] زنان در مسجد نباید بچههایی را همراه خود ببرند که صبر و تحمل ندارند و خسته میشوند در نتیجه مادران را از نمازخواندن باز میدارند و بقیه نمازگذاران را با گریه و سرو صدا اذیت میکنند یا با قرآنها بازی میکنند و یا با بقیه وسایل مسجد.
- فرصت هشتم: روزه گرفتن اعضای بدن؛ خواهر مسلمانم! بدان که روزه دار شخصی است که اعضای او روزه میگیرند از گناه. پس روزه باشد چشمهایش از نظر کردن به چیزهای حرام، روزه باشد گوش از شنیدن چیزهای حرام از جمله دروغ، غیبت، سخن چینی و موسیقی گوش دادن و همه چیزهای باطل و بیهوده، روزه باشد دست از انجام دادن حرام، روزه باشد پاها از رفتن به جاهای حرام، روزه باشد زبان از دروغ، فحش، و سخن زور و شکم از خوردن و نوشیدن و شرمگاه از پلیدی. هنگامی که سخن می گوید پس کلام نیک و خوب بگوید تا فایده و ثمرش باقی بماند و سخن بد و ناسزا نگوید چیزی که روزهاش را باطل میکند. همچنین برای اعراض از مسلمین دروغ، غیبت، سخن چینی، کینه و حسد نداشته باشد. بخاطر اینکه میدانیم این از بزرگترین گناهها و بزرگترین منکرات است و بخاطر همین رسول الله صلی الله علیه وسلم میفرماید:" مَن لَم یَدَع قَولَ الزُورِ وَ العَمَل بِه وَ الجَهلَ فلَیسَ لِلّهِ حَاجَة أَن یَدَعَ طَعَامهُ و شَرابه[ رواه بخاری] : کسی که رها نکند قول زور و عمل کردن به آن و جهل ونادانی را رها نکند پس خداوند نیازی به این ندارد که شخص فقط خوردن و نوشیدن را رها کند. و فرمودند:" وَ إِذا کان یََوم صَومِ احَدکُم فَلا یَرفَث و لایَصخب شفان سَابَه اَحَدٌ أَو قاتَلهُ فَلیَقُل اِنّی امرُؤٌ صَائِمٌ.[متفق علیه] هرگاه یکی از شما روزه بود، دشنام نداده و صدا بلند نکند و اگر کسی او را ناسزا گفت یا با او نزاع نمود بگوید من روزه هستم. و کسی که روزه باشد با خوردن و نوشیدن فقط و افطار کند با خوردن گوشت برادران مسلمانش و از او روی میگرداند پس او به معنی قول رسول الله صلی الله و علیه و سلم میباشد." رُبَّ صائمٍ حَظُهُ مِن صِیامِه الجُوع و العطَش[ رواه احمد و ابن ماجه بسند صحیح] : چه بسا روزه دارانی هستند که بهره آنها از روزهشان فقط گرسنگی و تشنگی است.
نظرات